گذری به پیرِ بُراق، بازمانده‌ای از تاریخ دیروز و فراموش شده میراثِ امروز!

‌

?️ دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۳

‌

◾خورشید لارستان: مقبره پیرِ ابوالعَراق یا پیرِ بُراق در سه کیلومتری جاده خور به براک، و در محوطه شهرک صنعتی خور واقع شده است. طبق کتیبه‌ای که بر سردر مقبره نصب شده این پیر مربوط به سال ۱۱۲۷ شمسی (۲۷۶ سال پیش) یعنی دوره افشاریه و حکومت شاهرخ‌خان افشار است. گرچه در طول زمان بارها تعمیر شده است. آخرین تعمیر و مرمت اساسی آن را حاجی زینل خوری انجام داده و پس از آن، به دلایل مختلف از جمله کمرنگ شدن باور مردم خور به پیرها و حاجات‌شان از رونق افتاده‌ است!

‌

▪️این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۷۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است اما امروزه هیچ نشانی از اینکه یک اثر ملی باشد در آن به چشم نمی‌خورد. سال‌هاست که به حال خود رها شده است و حتی در و پنجره‌های آهنی آن نیز به سرقت رفته است و درختان محوطه پیر را نیز بریده‌اند. گنج‌یابان طمّاعِ بیچاره نیز به هوای گنج بارها خود قبر و اطراف آن‌ را شکافته‌اند! به نظر شما نقش میراث فرهنگی در این میان چیست؟ مطمئن باشید یکبار هم به اینجا سرنزده‌اند این سال‌ها!

‌

▪️معماری این مقبره هم در نوع خود جالب است و بسیار شبیه به آرامگاه دانیال نبی و یعقوب لیث‌ صفاری در خوزستان و آرامگاه دوگنبدان در کوخرد است.

‌

▪️در اطراف پیر، آثار فراوانی از سکونت مردم به چشم می‌خورد. از جمله: آب‌انبارهای ساروجی، چاه‌های آب، بَردی، سفال‌های گوناگون و سنگ‌های بزرگ فراوانی که روزگاری خانه و کاشانه بوده‌اند و امروزه فروریخته‌اند. نام روستای بِراک نیز از همین پیر بُراق گرفته شده است. کمااینکه در منابع پیش از انقلاب نام این روستا به صورت بُراق ثبت شده است. بسیاری معتقدند که ارتباط نزدیکی میان از رونق افتادن این محل با نابودی پَدِز خور وجود دارد. گرچه منابع تاریخی مستند در این‌باره بسیار اندک است و سخت بتوان چیزی را اثبات کرد.

 

---

---