حسین صالحی رابط خیرین برکه‌ساز: قدمت برخی از برکه‌های خور و پدز به دوران افشاریه برمی‌گردد/ جنگ آینده جنگ آب است و مردم به برکه‌ها نیاز پیدا می‌کنند

🗓 جمعه ۱۱ مهر ۱۴۰۴

◾ خورشید لارستان: برکه‌ها در جنوب ایران و مناطق کویری نمادی از زندگی است. نمادی که از روزگاران دراز پابه‌پای تاریخ آمده و هنوز شکوه و عظمت و کارایی خود را از دست نداده است. ما در این گفتگو به پای سخنان حسین صالحی یکی از رابطین خیرین برکه‌ساز می‌نشینیم. از بنایان قدیم برکه‌ها می‌گوییم و اینکه آیا همچنان ساخت برکه ضرورت دارد؟!

۱. در قدیم برکه‌ها توسط چه کسانی ساخته می‌شد؟
آنچه که من از قدیمی‌ها شنیده‌ام می‌توانم به محمد دهیاران از بندر لنگه، مهدی خداپرستی از بستک، عبدالله شریفی از بستک، اکبر ملکی از لطیفی، نعمت فتوت و… یاد کنم.

۲. در حال حاضر با کدام یک از استادکاران برکه‌ساز ارتباط دارید؟
محمد شریف اژدرنیا از هرنگ، رضا حیدرنیا از خور، ماشاالله شمسی‌نژاد از کرمستج.

۳. این روزها هزینه ساخت یک برکه چقدر است؟
هزینه ساخت برکه بستگی به قطر و ارتفاع و نوع طرح گنبد آن دارد، هزینه‌ها متفاوت است. میانگین هزینه‌ها برای یک برکه‌ با ابعاد متوسط حدود ۲ تا ۳ میلیارد تومان است.

۴. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و لوله‌کشی آب، آیا همچنان ساخت برکه ضرورت دارد؟
حدود ۱۰۰ برکه در خور و پدز وجود داشته که بعضی از آن‌ها از دوران افشاریه و قاجاریه هنوز به جامانده است، من معتقدم همچنان نیاز به برکه است. چون با وجود اینکه کوچه‌ها لوله‌کشی شده ولی باز هم خیلی از جاها از برکه استفاده می‌کنند. در شهرها و روستاهای همسایه مثل براک، بائن، لطیفی و شهرقدیم لار و سایر شهرها و روستاهای منطقه همچنان از آب برکه‌ها استفاده می‌کنند چون همه به دستگاه تصفیه و منابع آب شیرین دسترسی ندارند. و یک محل ذخیره‌ مهم در مواقع بحران‌های کمبود آب نیز هست.

۵. قدیمی‌ترین برکه‌های خور کدام است؟
تاریخچه‌ی دقیق و نوشته شده‌ای از زمان ساخت اکثر برکه‌ها در دست نیست، ولی آنچه که ما شنیده‌ایم از قدیمی‌ها می‌گویند که برکه کَل، برکه پیرو، برکه زینب، برکه حاج‌حیدر از برکه‌های قدیمی‌ خور هستند و برکه‌های پدز نیز اکثراً به دوران افشاریه برمی‌گردند.

۶. آیا درست است که در قدیم بعضی خانه‌ها برکه خودشان را داشته‌اند؟
در خانه‌های خور چنین موردی را من سراغ ندارم، شاید هم در قدیم بوده، اما در لار بعضی خانه‌ها به علت اینکه در مسیر رودخانه یا قنات بوده‌اند برکه در خود منازل وجود داشته است.

۷. در زمان قدیم که کُلُر نبوده از چه چیزی برای تصفیه آب برکه‌ها استفاده می‌شده است؟
از برخی از قدیمی‌ها شنیده‌ام‌ که در ابتدا از خاکستر و سپس نمک و آهک استفاده می‌شده. تا زمانی که کُلُر آمد و به صورت منظم توسط دولت برکه‌ها کلرزنی می‌شد.

۸. از مرض پیوک یا پیکو که در قدیم بر اثر آب آلوده برکه ایجاد می‌شده، بگویید؟
چون آن زمان بعضی از برکه‌ها را کُلُرزنی نمی‌کردند، بعضی از افراد پاهایشان دچار لک سفید می‌شده که برای درمانش تیغ روی آن قسمت پوست می‌کشیدند که کرم بلندی از آن بیرون می‌آمده که باید به دور چوبی که نزدیکش بوده، می‌پیچیده است. اگر کرم کامل بیرون می‌آمد بیمار بهبود پیدا می‌کرد، وگرنه درمان آن تا چند ماه طول می‌کشید!

و سخن پایانی‌تان:
امیدوارم که جوانان و خیرین گرانقدر برکه‌های موجود در منطقه را آباد کنند تا از تخریب آنها جلوگیری شود. و در کنار مشارکت در سایر کارهای خیریه و عام‌المنفعه، با بررسی دقیق و کارشناسی شده‌ نیازها، هرجا نیاز به ساخت برکه بود در برکه‌سازی هم مشارکت کنند چون در آینده جنگ، جنگ آب است و مردم دوباره به برکه‌ها نیاز پیدا می‌کنند. همین الان هم همین طور که می‌دانید چندین سال است باران نیامده است و هر برکه می‌تواند نزدیک یک یا دو سال برای هر محله آب تأمین کند.
✍🏻 اسرا حیدرنیا

 

---

---