تلنگری دوباره: منزل قدیمی خور و بادگیرهایش در آستانه تخریب

 

مستاجر افغانی این منزل قدیمی که دارای دو بادگیر بزرگ و زیباست می گفت: زمستان امسال سقف بادگیر به شدت آسیب دیده بود و در زمان بارندگی، آب کل بادگیر را فرا می گرفت و احتمال تخریب آن زیاد بود. برای همین ما این پله چوبی بلند را پیدا کردیم و با احتیاط خودمان را به سقف بادگیر رساندیم و با هزینه خودمان آنرا سیمان کاری کردیم.

◾این داستان تلخ منازل قدیمی خور هست. منازلی که اکثرا در اختیار افاغنه قرار داده شده و ظاهرا هیچ کس(شهرداری، شورا و خیرین فرهنگ دوست) برنامه ای برای خرید حداقل یکی از این منازل قدیمی و تبدیل و تجهیز آن به یک مکان فرهنگی ندارد. این منزل قدیمی که آخرین بادگیرهای خور را یدک می کشد؛ دقیقا کنار حمام تاریخی خور واقع شده و می تواند مناسب ترین مکان برای یک خانه فرهنگ یا برگزاری کلاس های هنری و آموزشی و یا جلسات انجمن ادبی و… باشد. همجواری این منزل قدیمی با بادگیرهای زیبایش با حمام تاریخی خور می تواند این دو مکان را به مراکز فرهنگ و هنر خور تبدیل کند. امید است که با جلب رضایت مالک این منزل، تلاش برای بازسازی این مکان زیبا و یا مکان های مشابه که در خور شناسایی شده اند در برنامه های مسئولین محترم شهر قرار بگیرد.

 

 

◾امروزه توجه به آثار تاریخی به ویژه خانه های تاریخی که دارای سبک معماری یا ویژگی های خاصی هستند به شدت توسط مردم و مسئولین افزایش یافته است و با وجود وضعیت نابسامان سازمان میراث فرهنگی کشور از نظر بودجه و…، در بسیاری از موارد، مردم به طور خودجوش به خرید و تعمیر آن منازل قدیمی مبادرت می ورزند. کافیست نگاهی به خانه های قدیمی در لار و گراش بیاندازیم. و یا کمی وسیع تر به استان فارس خودمان نگاه کنیم. نزدیک به ۲۰۰ خانه تاریخی در فهرست آثار ملی فارس به ثبت رسیده اند و هر سال بر این تعداد افزوده می شود. در آینده ای نزدیک که فرهنگ و اقتصاد و نحوه زندگی ما آدم ها دستخوش تغییرات بسیاری خواهد شد، آن چه به عنوان هویت هر شهر و روستایی باقی می ماند همین خانه های تاریخی و بناهای باستانی است. ما اگر امروز برای حفظ میراث تاریخی و فرهنگی شهرمان نکوشیم به زودی با شهری بی هویت از نظر تاریخی و فرهنگی مواجه خواهیم شد که برای نسل های آتی خودمان نیز باعث شرمندگی خواهیم بود.

◾کافیست کمی از تجربیات شهرها و روستاهای اطراف مان بهره مند شویم. انجمن ایکوموس در گراش که به تازگی توانسته ثبت رسمی شود در حفظ میراث تاریخی شهرشان و به ویژه شناسایی خانه های قدیمی گراش به شدت در تکاپو هستند. کمی دورتر به روستای زیبای کریشکی در بیرم می رویم. می بینیم که قلعه زیبای کریشکی به چه زیبایی با همکاری مردم و مسئولین مرمت و مورد استفاده قرار گرفته است و هر سال چقدر گردشگر و بازدید کننده را به سوی خود جذب می کند. کریشکی بزرگترین موزه مردم شناسی جنوب استان فارس را دارد که بیش از ۵۶۰۰ قطعه تاریخی و سنتی در آن نگهداری می شود. از سال ۱۳۷۰ تاکنون بیش از ۵۰۰۰ اصله نهال درخت در این روستا و تپه های مشرف به آن نشاء شده است که زیبایی خاص به منطقه داده است. از نظر امکانات رفاهی و گردشی نیز بر خوردار از رستوران، پارک محله ای و پارک جنگلی است. ساخت بناها، کوچه ها و خیابان ها، هفتاد سال پیش از این طراحی و نقشه های آن تهیه شده است. در حال حاضر کوچه های این روستا ماشین رو و بزرگ و به شکل منظم همراه با منازل سنتی دیده می شود و بسیاری از کوچه های آن با همت بنیاد مسکن سنگفرش شده است. همه این امکانات توسط خیرین کریشکی و همکاری مسئولین ساخته و بنا شده است.

◾به راستی ما چند سال از روستای کریشکی عقب تر هستیم؟ چقدر باید تلاش کنیم تا به پای این روستا و روستاهای مشابه برسیم؟ امید است که این مقاله بتواند عزم مسئولین و مردم خیراندیش خور را برای تکاپوی بیشتر جهت خرید این منزل قدیمی و مرمت بادگیرهای زیبایش و صد البته تعمیر حمام تاریخی خور که از همه این ها واجب تر است؛ جزم کند.

 

به کانال نشریه خورشید لارستان بپیوندید

https://t.me/khourshidlarestan 

---

---