داستان تغییر ساعت در ایران و جهان چیست؟

 

می گویند در سال ۱۹۰۷ ویلیام ویلت انگلیسی،‌ یکی از اولین کسانی بود که ایده ساعت تابستانی و زمستانی را مطرح کرد،. بعد از او و در سال ۱۹۱۶ اواخر جنگ جهانی اول، این ایده به دست بنجامین فرانکلین مخترع و سیاست مدار آمریکایی ترویج شد،‌ تا به استفاده بیشتر از نور روز به صرفه جویی در هزینه ها کمک کند و در نتیجه مردم مجبور نباشند صبح‌های زود هم از شمع روشن استفاده کنند.

آلمان که در این زمان درگیر جنگ بود، یکی از اولین کشورهایی است که تغییر ساعت تابستانی را اجرایی کرد تا مصرف داخلی زغال سنگ را کاهش دهد و به امکانات جنگی اش بیافزاید.
با توجه به آنکه خورشید در تابستان زودتر طلوع می‌کند و در زمستان دیرتر؛ به همین دلیل برای استفاده بیشتر از انرژی خورشید و صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ساعت‌ها را در تابستان یک ساعت جلو می‌کشند تا زمان استفاده از نور خورشید در طول روز بیشتر شود. به طور مثال در شهر تهران، طول روز از حدود ۱۴ ساعت و ۱۵ دقیقه در تابستان تا ۹ ساعت و ۴۵ دقیقه در زمستان متغیر است. این بدان معنی است که اگر در تهران در اول بهار، خورشید در ساعت ۶ صبح طلوع کند، در اول تابستان ساعت ۴:۵۲، در اول پاییز ساعت ۶ و در اول زمستان ساعت ۷:۰۸ طلوع می‌کند.

تغییر ساعت زمستانی و تابستانی در ایران هم به همان دلایلی که در همه دنیا عملی شد،‌ یک قاعده رسمی بود که تا انقلاب ۵۷ اجرایی می شد. بعد از انقلاب،‌ این قاعده به فراموشی سپرده شد؛ تا سال ۱۳۷۰ زمانی که اکبر هاشمی رفسنجانی رییس جمهور بود و اعلام شد که با تغییر ساعت می توان روزانه در ساعت اوج مصرف تا ۱۰۰ مگاوات ساعت،‌ برق صرفه جویی کرد و در نتیجه هیات دولت در مصوبه ای اعلام کرد که تغییر ساعت تابستانی و زمستانی دوباره در دستور کار قرار دارد.

با این وجود در زمان دولت محمود احمدی نژاد در همان اسفند ماه سال ۱۳۸۴،‌ هیات دولت اعلام کرد که مصوبه تغییر ساعت سال ۷۰ را ملغی کرده است و دیگر ساعت ها را جلو و عقب نخواهند برد. این تصمیم دولت احمدی نژاد البته خیلی پایدار نماند،. در سالهای ۸۵ و ۸۶ مجلس تلاش‌هایی برای برگرداندن ساعت تابستانی و زمستانی کرد و در نهایت در مرداد ۸۶،‌ قانونی در این زمینه تصویب شد که دولت را مکلف می کرد هر سال دوبار ساعت رسمی کشور را متناسب با وضعیت کره زمین تغییر دهد،‌ اول فرودین ساعت را یک ساعت به جلو ببرد و در پایان شهرویور آن را یک ساعت عقب برگرداند.

البته ناگفته نماند که این جلو کشیدن ساعت تنها مختص ایران نیست. اکنون هفتاد و هفت کشور جهان با استفاده از این تکنیک، ساعات رسمی خود را تنظیم می‌کنند. اما زمان جلو و عقب کشیدن ساعت در این کشورها یکسان نیست. این تغییر ساعت در اروپای مرکزی به ترتیب در آخرین یک‌شنبه ماه مارس(۵ فروردین) و آخرین یک‌شنبه ماه اکتبر(۶ آبان) صورت می‌گیرد.

 

به کانال نشریه خورشید لارستان بپیوندید

https://t.me/khourshidlarestan

---

---